Kanclerz Francji

Kanclerz Francji – od momentu powstania jednym z najważniejszych urzędów dworskich. Do jego głównych obowiązków należało sporządzanie i opieczętowywanie dokumentów oraz zarządzanie kancelarią, kanclerz sprawował także pieczę nad królewską pieczęcią. Do jego współpracowników należeli wicekanclerze i notariusze. Istniał także urząd arcykanclerza, był to jednak tytuł honorowy, niezwiązany z żadnym specjalnymi prerogatywami, czy obowiązkami^[1]. Większość lub nawet całość personelu kancelarii, łącznie z samym kanclerzem, stanowiły osoby duchowne, często królewscy kapelani.

W warunkach średniowiecznego dworu królewskiego nie było jasnego podziału ról i obowiązków między dworskim urzędnikami. Często zatem ich zadania wykraczały poza pole działania przypisane sprawowanym przez nich funkcjom. Wobec tego niejednokrotnie zdarzało się, że kanclerze zajmowali się wymierzaniem sprawiedliwości, królewskimi finansami, czy nawet dowodzili wojskiem^[2].

Od początku istnienia urzędu jego obsada leżała wyłącznie w gestii króla. Od 1371 roku o osobie kanclerza decydował Parlament (sąd paryski), była tak do panowania Ludwika XI, który ponowił zwyczaj mianowania kanclerza bez konsultacji z Parlamentem.

Lista kanclerzy Francji

989 – 991: Renaud de Vendôme, biskup Paryża
991 – 998: Gerbert d’Aurillac, papież Sylwester II
998 – 1005: Roger de Blois
1005 – 1015: Francon
1018: Arnulf, arcybiskup Tours
(...)
1060 – 1067: Baudouin
1067 – 1072: Geoffroy de Boulogne i Pierre
1073 – 1080: Geoffroy de Boulogne, oraz Guillaume i Roger
1081 – 1094: Godefroy de Boulogne, od 1085 arcykanclerz
1094 – 1106: Gilbert
1106 – 1118: Étienne de Senlis, biskup Paryża
1118 – 1127: Étienne de Garlande
1127 – 1132: Simon
1132 – 1137: Étienne de Garlande
1137 – 1140: Algrin
1140: Noël, ksiądz Rebais
1140 – 1147: Cadurc
1147 – 1149: Barthélemy
1150: Simon
1150 – 1172: Hugues de Champfleury, biskup Soissons
1179 – 1185: Hugues du Puiset
1203 – 1227: Guérin, biskup Senlis
1227 – 1231: Philippe d’Antogny
1231 – 1236: Aubry Cornu
1236 – 1244: Jean de la Cour
1244 – 1249: Nicolas Le Chien,
1249 – 1252: Gilles, biskup Tyros
1252 – 1259: Raoul de Grosparmy
przed 1260: Guy Faucoi, później papież Klemens IV
1259 – 1261: Simon de Brie, później papież Marcin IV
1262 – 1270: Philippe de Cahors
1270: Guillaume de Rampillon, archidiakon Paryża.
1270: Guillaume de Chartres, dominikanin
1271 – 1273: Pierre Barbet
1273 – 1282: Henri de Vézélay
1282 – 1290: Pierre Chalon
1291 – 1292: Jean de Vassoigne
1293 – 1296: Guillaume de Crépy
1296 – 1297: Thibaut de Pouancé, biskup Dol
1297 – 1302: kawaler Pierre Flotte,
1302 – 1304: Étienne de Suizy
1304 – 1306: Pierre de Mornay, biskup'Auxerre
1306: Pierre de Grez
1306 – 1307: Pierre de Belleperche, biskup Auxerre
1307 – 1310: Guillaume de Nogaret
1310 – 1311: Gilles Aycelin de Montaigu, arcybiskup Narbonne
1311 – 1313: Guillaume de Nogaret
1313 – 1314: Pierre de Latilly, biskup Châlons
1314 – 1316: Étienne de Mornay
1316: Pierre d’Arabloy
1317 – 1321: Pierre de Chappes
1320 – 1321: Jean de Cherchemont
1321 – 1323: Pierre Rodier
1323 – 1328: Jean de Cherchemont
1328 – 1329: Mathieu Ferrand
1329: Jean de Marigny, biskup Beauvais
1329 – 1334: Guillaume de Saint-Maure
1334: Pierre Roger de Beaufort Turenne, biskup Arras.
1335 – 1338: Guy Baudet, biskup Langres
1338 – 1339: Étienne de Vissac
1339 – 1347: Guillaume Flote
1347 – 1349: Firmin de Coquerel, biskup Noyon
1349 – 1357: Pierre de la Forest, arcybiskup Rouen
1357 – 1358: Gilles Aycelin de Montaigut, biskup Thérouanne
1357 – 1359: Foulques Bardoul,biskup Avranches
1358: Jean de Dormans, biskup Lisieux
1359 – 1361: Pierre de la Forest, arcybiskup Rouen
1361: Gilles II Aycelin de Montaigut, biskup Thérouanne
18 IX 1361 – 1372: Jean de Dormans, biskup Lisieux
1372 – 1373: Guillaume de Dormans
1373: Jean de Dormans,
20 XI 1373 – 1380: Pierre d’Orgemont (pierwszy prezydent parlamentu Paryża)
październik 1380 – 1383: Miles de Dormans, biskup Beauvais
1383 – XII 1388: Pierre de Giac
XII 1388 – 1398: Arnaud de Corbie
1398 – 1400: Nicolas du Bosc, biskup Bayeux
1400 – 1405: Arnaud de Corbie
1405 – 1413: Jean de Montagu, arcybiskup Sens
1409 – 8 VIII 1413: Arnaud de Corbie
1413: Eustache de Laistre
VIII 1413 – 29 V 1418: Henri de Marle (-1418)
1418: Robert Le Maçon
1418 – 1420: Eustache de Laistre
1419 – 1421: Robert Le Maçon
1420 – 1424: Jean Le Clerc, ze stronnictwa burgundzkiego. (Bourguignons).
1421 – 1425: Martin Gouge, biskup Clermont, ze stronnictwa armagnac
1424 – 1435: Louis de Luxembourg, biskup Thérouanne, ze stronnictwa burgundzkiego.
1425 – 1445: Renault de Chartres, arcybiskup Reims, armaniak
1445 – 1461: Guillaume Jouvenel des Ursins
1461 – 1465: Pierre de Morvilliers
1465 – 1472: Guillaume Jouvenel des Ursins
1472 – 1483: Pierre Doriole
1483 – 12 VIII 1492: Guillaume de Rochefort
1492 – XI 1494: Adam Fumée
VIII 1495 – 1497: Guillaume Briçonnet, arcybiskup Reims
1497 – 1507/1508: Guy de Rochefort
1508 – 1512: Jean de Ganay
1515 – 1535: Antoine du Prat, arcybiskup Sens
1535 – 1538: Antoine du Bourg
1538 – 1545: Guillaume Poyet
1545 – 1560: François Olivier
1560 – 1573: Michel de l’Hospital
1573 – 1583: René de Birague, cardinal
1583 – 1599: Philippe Hurault, comte de Cheverny
1599 – 1607: Pomponne de Bellièvre
10 IX 1607 – 1 X 1624: Nicolas Brûlart de Sillery
3 X 1624 – 11 XII 1635: Étienne Ier d'Aligre
19 XII 1635 – 28 I 1672: Pierre Séguier
8 I 1674 – 28 X 1677: Étienne II d'Aligre
29 X 1677 – 30 X 1685: Michel Le Tellier
1 XI 1685 – 2 IX 1699: Louis Boucherat
5 IX 1699 – 2 VII 1714: Louis Phélypeaux, hrabia Pontchartrain
2 VII 1714 – 2 II 1717: Daniel Voysin de La Noiraye
3 II 1717 – 27 X 1750: Henri François d’Aguesseau
10 XII 1750 – 14 IX 1768: Guillaume de Lamoignon de Blancmesnil
15 IX 1768 – 16 IX 1768: René Charles de Maupeou
16 IX 1768 – 1 VII 1790: René Nicolas de Maupeou

Przypisy

↑ Bradbury J., The Capetians. Kings of France, 987–1328, Londyn 2007, s. 126.
↑ Bradbury J., The Capetians. Kings of France, 987–1328, Londyn 2007, s. 164.

[1] Bradbury J., The Capetians. Kings of France, 987–1328, Londyn 2007, s. 126.

[2] Bradbury J., The Capetians. Kings of France, 987–1328, Londyn 2007, s. 164.

[1]

[2]